Opplakken van fotoprints
Bij het correct inlijsten van een fotoafdruk dient deze altijd vakkundig opgeplakt te worden. Een goed opgeplakte foto voorkomt dat deze onder invloed van verschillen in temperatuur en luchtvochtigheid kan gaan "bobbelen". Maar het is ook mogelijk de foto zonder lijst af te werken op plaatmaterialen zoals aluminium, DiBond, Forex, Kapamount, etc.
Inlijsten
Bij het inlijsten hebben we te maken met drie klimaten die de duurzaamheid van de afdruk kunnen beïnvloeden: het klimaat in de kamer, het klimaat in de lijst en (wat nog wel eens wordt vergeten) het klimaat achter de lijst. Met name wanneer een lijst op een buitenmuur hangt, kunnen de temperatuur- en luchtvochtigheidsverschillen tussen deze drie klimaten groot zijn.
Een andere factor is de vraag in hoeverre een inlijsting reversibel moet zijn. De conservator in het museum zal zo min mogelijk willen toevoegen of veranderen aan het oorspronkelijke kunstwerk (de fotoafdruk). In zo'n geval wordt de drager conserverend ingelijst en door middel van stijfsel en Japans rijstpapier "hangend" bevestigd aan een vel museumkarton.
In de meeste gevallen zal de koper van een foto deze zo strak mogelijk aan de muur willen hangen op een manier die tegelijkertijd zorgt voor een maximale levensduur. Bij fine-art afdrukken, tekeningen en aquarellen is het mogelijk deze strak te "mounten"op P.A.T. gecertificeerd museumkarton. Dit gebeurt onder lage temperatuur in een vacuümpers, door middel van een gebufferde tissue. De afdruk of het kunstwerk is met die techniek later eventueel weer onbeschadigd te verwijderen van de ondergrond.
Voor familiefoto's aan de muur spelen dit soort overwegingen nauwelijks een rol en zijn ook de productiekosten natuurlijk belangrijk.
Opplakmaterialen
Het voordeligste materiaal om op op te plakken is zuurvrij fotokarton, dat zowel in 1 als 2 mm beschikbaar is. Over het algemeen biedt dit bij kleinere afdrukken een goede bescherming. Bij formaten vanaf 30x40 cm raad ik aan polystyreen te gebruiken. Dit is een kunststof plaat die volledig ongevoelig is voor luchtvochtigheid en een zeer geringe uitzettingscoëfficiënt heeft bij temperatuurverschillen.
Wordt er gebruik gemaakt van een verdiepte lijst, dan raad ik 2mm polystyreen aan. Deze plaat heeft iets meer stijfheid, waardoor het risico op "opbollen" geminimaliseerd wordt. Andere materialen die bij het inlijsten gebruikt kunnen worden, zijn aluminium plaat (1mm) of het drymounten van de afdruk op P.A.T. gecertificeerd museumkarton van 800 of 1200 gr/m2. Deze laatste techniek wordt vooral gebruikt bij Fine-Art afdrukken op volledig katoenen papiersoorten, die minder geschikt zijn voor het opplakken op kunststof of aluminium. De buffetissue beschermt bovendien extra tegen aantasting door vocht, schimmels en zilvervisjes.
Afwerking op plaatmateriaal
Het is ook mogelijk foto's af te werken op plaatmateriaal, waarbij ze zonder lijst aan de muur komen te hangen. Doorgaans is dit een afwerking die het beste past in wat modernere interieurs (met uitzondering van de BlackPlaque®).
Afdrukken op Aluminium en DiBond worden in de markt ook wel aangeboden als print, direct op dit plaatmateriaal. Ik lever deze vorm niet, omdat deze kwalitatief onder de maat is voor fotoafdrukken, zeker afkomstig van de professioneel fotograaf. De gebruikte printers, bedoeld voor reclameborden, hebben simpelweg niet het contrast- en kleurbereik dat nodig is voor hoogwaardige reproductie van een foto.
De manier waarop ik foto's afwerk op plaatmateriaal is anders: er wordt een hoogwaardige vakprint gemaakt, die vervolgens, eventueel voorzien van een beschermende laag, gemonteerd wordt op de plaat. De plaat wordt tenslotte voorzien van een ophangsysteem aan de achterzijde.
Bescherming
Wanneer een foto zonder lijst (en zonder de bescherming van het glas) aan de muur wordt bevestigd, is deze zeer kwetsbaar voor beschadiging, vuil, vocht en vingerafdrukken. Over het algemeen raad ik daarom aan de foto in dat geval te voorzien van een beschermlaag (laminaat).
Bij de afdruk maak ik in zo'n geval gebruik van profilering die rekening houdt met het laminaat dat wordt aangebracht, zodat dit zo min mogelijk ten koste gaat van de contrasten, helderheid, details en kleuren in de foto. Voor afdrukken tot ca. 50x75cm kan het laminaat aangebracht worden in de vacuümpers, waarbij een materiaal gebruikt wordt dat 20 x dunner is dan normaal gesproken aangeboden in de markt. De laag is bovendien 100% UV-werend, waardoor een maximale levensduur wordt bereikt. Deze techniek wordt o.a. gebruikt bij de fabricage van de BlackPlaque®. Bij grotere formaten wordt de beschermlaag aangebracht in een rollaminator. Gelamineerde afdrukken kunnen schoongemaakt en afgestoft worden met een zachte doek. Gebruik nooit schoonmaakmiddelen of oplosmiddelen zoals Glassex.
Acryl & liquid gloss
Een andere vorm van bescherming is door de afdruk achter acryl te zetten of te voorzien van een kunsthars ("Liquid Gloss"). Acryl is er in zowel een glanzende als matte variant en in verschillende diktes. Bij het aanbrengen van een kunsthars (epoxy) ontstaat een "gieteffect" waarbij de hoeken afgerond zijn.
Uitstraling
Het is belangrijk om te beseffen dat bij een gelamineerde afdruk de uitstraling niet bepaald wordt door de gekozen papiersoort, maar door de keuze van de laminaatsoort. Deze heb ik beschikbaar in zijdeglans/luster, mat, hoogglans en zandstructuur. Ook bij acryl en epoxyhars wordt de uitstraling grotendeels bepaald door deze materialen (doorgaans gloss). Het is echter mogelijk gebruik te maken van een aantal fine-art papieren, waarbij de (zeef- of vezel)structuur in het papier zichtbaar blijft en voor een bijzonder effect zorgt.
Chromaluxe
Ee nieuwe en bijzondere vorm van afwerking is Chromaluxe®. Hierbij wordt de afdruk "gesublimeerd" op een dunne aluminium plaat, wat een zeer strak hoogglans effect geeft. Informeer naar de mogelijkheden.
Opplakgereedschap
Door samenwerking met internationale importeurs biedt Fotovannoort ook opplakgereedschap (statische rollers) aan voor een zeer scherpe prijs. zie hiervoor: Statische rollers voor fotografen
Prijzen
Download hieronder de verschillende prijzen voor opplakken, lamineren en afwerking op plaatmaterialen:
